Jak możemy zaprojektować nasze domy, aby zareagowały na kryzys klimatyczny? Architekci na nowo odkrywają drewno, kamień i słomę, aby projektować domy na miarę przyszłości.

Muzeum Wzornictwa w Londynie otworzyło nową wystawę zatytułowaną Jak zbudować dom niskoemisyjny, skupiającą się na trzech kluczowych, zrównoważonych materiałach – kamieniu naturalnym, słomie i drewnie. Biorąc pod uwagę, że prawie 30% globalnej emisji dwutlenku węgla spowodowanej budową i eksploatacją budynków, istnieje potrzeba radykalnego przemyślenia materiałów, których używamy do budowy naszych miast. 

Projekt potrwa do marca 2024 r. i pokaże, w jaki sposób te trzy starożytne materiały niskoemisyjne mogą pomóc zaradzić kryzysowi mieszkaniowemu, a jednocześnie spełnić zobowiązania klimatyczne. Wystawa pokaże, w jaki sposób te trzy zasoby są wykorzystywane dzięki pracy nowego pokolenia architektów, którzy są pionierami w ich wykorzystaniu w ambitnych i innowacyjnych projektach budowlanych w Wielkiej Brytanii, a także wkład Amina Taha z Groupworks Architects i Steve’a Webba.

Projekt „Jak zbudować dom niskoemisyjny” został zainicjowany przez Obserwatorium Przyszłości Muzeum Designu – krajowy program badań nad projektowaniem na rzecz transformacji ekologicznej, a prowadzony przez architekt dr Ruth Lang obejmuje szeroki program działań mających na celu zaangażowanie przemysłu budowlanego w bardziej zrównoważone działania. Wystawa bada pilną potrzebę ponownego przemyślenia sposobu, w jaki budujemy nasze miasta, aby zareagować zarówno na kryzys mieszkaniowy, jak i klimatyczny. Materiały powszechnie stosowane w budownictwie, takie jak stal i beton, odpowiadają za prawie 10 procent emisji dwutlenku węgla. Każda sekcja poświęcona jest jednemu z trzech zasobów, śledząc jego podróż od surowca, przez materiał budowlany, aż po architekturę.

Wśród materiałów wyszczególnionych w wystawie znalazło się drewno masowe, zaczynając od znaczenia zrównoważonej produkcji drewna i gospodarki leśnej. Drzewa pochłaniają węgiel w miarę wzrostu, ale kiedy obumierają, jest on uwalniany z powrotem do atmosfery.

Budynki z drewna magazynują ten węgiel, a sadzenie nowych drzew pochłania więcej: jest to obieg węgla, który może ułatwić budowanie bez emisji dwutlenku węgla. Ewolucja drewna konstrukcyjnego — warstw surowych fornirów, włókien lub cząstek połączonych ze sobą — zapewnia wiele z tego, co może osiągnąć stal i beton. Fragmenty konstrukcyjnego drewna wyraźnie pokazują różnice między drewnem krzyżowym, kołkowym i klejonym (CLT, DLT i klejone), natomiast zdjęcia wielofunkcyjnego zakładu Dalston Works Waugh Thistletona w Londynie pokazują zastosowanie drewna w konstrukcji największego na świecie budynku CLT (10 pięter). 

Wystawa dużą uwagę poświęca istocie kamienia, którego znaczenie w budownictwie zmalało wraz z pojawieniem się żelbetu i stali w XIX wieku, a jego dzisiejsze zastosowanie ma głównie charakter dekoracyjny. Jednak w przeciwieństwie do tych materiałów kamień jest obfitym zasobem występującym w skorupie ziemskiej. Może być trzy razy mocniejszy od betonu, a do jego wytworzenia potrzeba znacznie mniej energii. Ekspozycja prezentuje nową architekturę kamienną, a także narzędzia i kunszt kamieniarzy z Lincolnshire, którzy ręcznie kształtują bloki na rzecz zrównoważonego budownictwa.

Dzięki pracy współczesnych architektów Material Cultures, Waugh Thistleton i Groupwork możemy śledzić podróż tych materiałów z pól, lasów i kamieniołomów do najnowocześniejszych budynków. Oprócz modeli, próbek, narzędzi i fotografii na wystawę składają się pełnowymiarowe instalacje i fotografie Oskara Proctora.